HÀNH TRANG CỦA MỘT NHÀ GIÁO
“Để trở thành một giáo viên dạy Tiếng Anh như thầy, trình độ thế nào thì có thể tự tin dạy được thầy nhỉ?”
Một câu hỏi thôi, mà lại “đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu” với suy nghĩ của Mr. Bách đến thế.
Thế là Mr. Bách ngồi suy nghĩ. Mr. Bách lôi hết những gì đúc kết được qua 3 năm giảng dạy và làm việc trong ngành giáo dục, cùng những lời nhắn nhủ, những triết lý từ những bậc sư phụ ra chiêm nghiệm.
Đó là lý do Mr. Bách viết bài chia sẻ này, để truyền cảm hứng cho tất cả những ai đang mơ ước trở thành một giáo viên (không chỉ tiếng Anh, mà trong tất cả mọi lĩnh vực), để lan tỏa thật nhiều giá trị, để cho mọi người Việt Nam đều “có được nền giáo dục mà chúng ta xứng đáng”.
Đầu tiên là đáp án cho câu hỏi “trình độ thế nào thì có thể tự tin dạy được?”: về mặt kỹ thuật (technical) thì để đi dạy được ở các trung tâm tiếng Anh chất lượng, yêu cầu tối thiểu hiện giờ là IELTS 6.5 trở lên (tương đương TOEIC 750+, hoặc trình độ C1-Advanced theo khung CEFR, tương đương ít nhất 1000 giờ tương tác liên tục với tiếng Anh), ngoài ra các bạn còn cần:
– Bằng TESOL (Teaching English to Speakers of Other Languages) hoặc bằng CELTA (Certificate in Teaching English to Speakers of Other Languages). Về khác biệt giữa 2 bằng này, Mr. Bách sẽ viết bài chia sẻ sau nhé.
– Khả năng diễn giải rất tốt. Vì theo tiến sĩ ngôn ngữ Stephen D. Krashen “Being good at grammar does not qualify you as a teacher, the defining characteristic of a good teacher is the ability to make input comprehensible to learners” (kiến thức nhiều chưa chắc đã trở thành giáo viên được, tố chất của một giáo viên giỏi là khả năng diễn giải thông tin một cách dễ hiểu cho người học)
– Kỹ năng quản lý lớp học, cái này đòi hỏi thông mình và nhạy bén về cảm xúc để điều khiển không khí lớp học, có được nếu các bạn tích cực tập nói trước đám đông hoặc tham gia hoạt động đội nhóm.
Ồ nhưng như trên chỉ mới là khía cạnh kỹ thuật thôi, và kỹ thuật thì cũng chẳng có gì đặc biệt để “chia sẻ và truyền cảm hứng”. Đúng thật! Và kỹ thuật giỏi chỉ chiếm 20% tố chất của một người thầy giỏi. 80% còn lại chỉ nằm trong 1 chữ thôi các bạn:
TÂM
Là tấm lòng của người thầy đối với công việc và với học trò của mình: sẵn sàng cống hiến, sẵn sàng dấn thân vì lợi ích của học trò. Đối với Mr. Bách, đây là giá trị quan trọng nhất, là điều kiện tiên quyết của một người thầy, điều làm nên đạo đức và nhân cách của một nhà giáo. “Tâm có sáng thì trí mới minh”, “một chữ tâm bằng ba chữ tài”.
Trình độ của mình chưa giỏi (Ví dụ IELTS chỉ mới 6.0 hoặc GPA trong trường chỉ lèng èng 7.0), nhưng nếu cái tâm của mình đủ lớn để nảy ra những lo lắng, những trăn trở về giáo dục (làm sao để mọi người đều được học tiếng Anh một cách thật vui vẻ, làm sao để trẻ em ngày nào cũng hào hứng đến trường,…), thì tức là bạn đã bước một bước trên con đường trở thành người làm giáo dục rồi đó.
Những ngày đầu tập tành đi dạy kèm tiếng Anh, Mr. Bách cũng như biết bao người, chưa biết đến “cái tâm của người thầy” là cái chi chi, có ăn được không, cũng chẳng có “tầm với” gì to tát, trong đầu chỉ có một suy nghĩ duy nhất, siêu đơn giản: “giỏi tiếng Anh nên đi dạy để kiếm tiền nuôi sống bản thân”.
Mọi việc thay đổi khi Mr. Bách nhận dạy kèm tiếng Anh cho 2 chị em một nhà nọ.
2 chị em đều lanh lợi lắm cơ, nhưng cách hành xử thì lại khá là ngỗ nghịch, không chịu nghe lời. Con nít con nôi mà chả chịu nghe lời người lớn gì cả, nói gì cũng toàn bắt bẻ, hoặc hỏi ngược lại mấy câu hiểm ơi là hiểm.
– 2 đứa mở tập lấy viết ra làm bài tập trên trường nào
– Thầy ơi con không có viết *bé chị lên tiếng*
– Đây lấy viết của thầy nè *mở hộp bút lấy ra cây bút bi đen”
– Thầy ơi không được! Tập trước giờ viết mực xanh không à, giờ qua mực đen cô trong trường la chớt!
– Không sao đâu con, miễn không phải mực đỏ là được rồi
– Sao thầy biết? Lỡ giờ viết xong cái cô giáo trong trường phạt trừ điểm rồi sao? Thầy đâu có chịu đâu thầy biết *chạy vô nhà* MẸ ƠI LẤY DÙM CÂY BÚT XANH!
– *Xỉu*
Ban đầu Mr. Bách thấy bực ơi là bực! Lúc nào cũng phải đối phó, tỏ thái độ gay gắt để “đe” 2 cô cậu này. Cho đến một ngày, mẹ của 2 chị em gọi cho Mr. Bách và khóc. Cô vừa khóc vừa kể trong từng tiếng nấc. Hóa ra, cô mới ly dị chồng cách đây không lâu, chồng cô có người khác, cô cũng…có người khác, nên gửi 2 chị em cho chị gái chăm sóc, còn cô lo kinh doanh. 2 chị em xa mẹ, không có được sự chăm sóc, yêu thương đúng cách, bị nuông chiều thái quá, nên nhân cách ngày một méo mó, đỉnh điểm là bé chị mới lớp 6 đã cặp với một bạn trong trường, lớn hơn 2 tuổi, mới bỏ học từ đầu năm. Cô thấy bất lực, cô thấy tội lỗi, và cô khóc.
Và Mr. Bách ngồi như trời trồng. Những ức chế với 2 chị em dần dần vỡ tan như thủy tinh, mọi vị kỷ về đồng tiền gần như bốc hơi ngay tức khắc, thay vào đó là sự cảm thông vô bờ bến, và xen lẫn vào biển cảm xúc là cảm giác giận bản thân, giận vì mình không đủ tri thức, giận vì mình không đủ trí tuệ và bình an để giúp đỡ chính học trò của mình.
Chính ngày hôm đó đã giúp Mr. Bách nhận ra được cái tâm nhà giáo của mình.
Chính ngày hôm đó là động lực thôi thúc Mr. Bách học hỏi thật nhiều, đọc thật nhiều, nghiên cứu thật nhiều, để từ nay về sau không còn phải bất lực trước khó khăn của học trò mình như thế nữa.
Từ đó về sau, mỗi câu hỏi, mỗi khó khăn của học trò mà Mr. Bách chưa thể đưa ra lời khuyên, hoặc không giới thiệu được một quyển sách hay để học trò đọc, là Mr. Bách lại lăn lộn tìm tòi, hỏi khắp nơi, để nếu không giúp được lần này thì vẫn có thể giúp được lần khác.
Cái tâm của người thầy, đôi lúc chỉ giản đơn là đem hết sức mình ra cống hiến như thế thôi các bạn ạ.
Đó cũng chính là điều mà Mr. Bách muốn gửi gắm đến các bạn – những nhà giáo tương lai:
“Song hành với kỹ năng, hãy tưới tẩm, bồi đắp cho “hạt giống” tâm làm giáo dục của mình hàng ngày, để tâm của chúng ta ngày một lớn mạnh, phủ bóng mát thật xa, lan tỏa thật nhiều giá trị, trí tuệ và tri thức đến thật nhiều người!”
